دانلود پایان نامه ارشد : واژه‌نامه نجومی و تنجیمی بندهشن‌

تکه ای از متن پایان نامه :

1- مقدمه‌

1-1- طرح موضوع

کتاب بندهشن که از لحاظ غنای واژگان و گستردگی موضوعات به اتفاق نظر محققین مهمترین اثر پهلوی می‌باشد، چنان که از عنوان آن برمی آید رساله ای می باشد در باب هستی شناسی و آفرینش. این کتاب دارای دو ویرایش اصلی می‌باشد که به نام های بندهشن ایرانی (یا بندهشن بزرگ) و بندهشن هندی معروفند. مؤلف آن موبدی به نام فْرَنْبَغ ملقب به دادَگی می باشد که بنا بر بخش پایانی از بندهشن ایرانی، در سال 527 پارسی آنرا تألیف کرده که با در نظر گرفتن محاسبات مؤلف برابر با سال 110 هجری شمسی (732 م.) می باشد (بهار، 1378: 197). با این وجود تاریخ کتابتِ قدیمی ترین نسخه موجود از آن در حدود 600 سال بعد از تألیف آن می باشد و به همین جهت می باشد که اشتباهات و تفاوت های فاحشی بین نسخه های موجود هست که حاصل دخالت کاتبان بوده می باشد.

عنوان کتاب برگرفته از دو واژه «bun» به معنی «بن، اساس، آغاز» و «dahišn» به معنی «دهش، آفرینش» بوده که مجموعاً به معنای «آفرینشِ آغازین» می باشد زیرا که مؤلف، در ابتدای متن، این واژه را در تقابل با واژه «فرجام» قرار داده می باشد (بهار، 1378: 5). هنینگ (1942: 229) و وست (1880: 22-23 از مقدمه) به دلیل اینکه مؤلف، کتاب را با عبارت «هان! زندآگاهی …» و تعریف این واژه آغاز کرده می باشد، عنوان اصلی آن پیش از دخالت کاتبان را «زندآگاهی» محسوب کرده اند. این نظریه درست به نظر می‌رسد زیرا که متن کتاب حاوی اطلاعاتی می باشد که دانستن بطور گذرا یاد شده و یا به طور غیرمستقیم مورد بهره گیری قرار گرفته می باشد. با در نظر داشتن این که گاه‌شماری نیز یکی از علوم ناشی از نجوم و تنجیم محسوب می‌گردد، این کتاب شامل بیشترین واژگان نجومی در پهلوی می باشد.

این نکته که زبان بندهشن فارسی میانه می باشد باعث شده تا مجموعه واژگان نجومی این کتاب بتواند به عنوان پلی بین معادل های اوستایی واژگان نجومی و معادل های فارسی نو آن اقدام کند. اما از آنجا که حجم عظیمی از کتب اوستایی در گذر زمان از بین رفته می باشد نمی‌توان برای تمام واژگان نجومی معادل های اوستایی آنها را ذکر نمود.

تنجیم یا بکارگیری اصطلاحات نجومی در اظهار مسایل غیرنجومی همچون داستان آفرینش و رخدادهای اساطیری از موارد چشمگیر بندهشن می باشد. مثلاً تقسیم بندی دایره البروج به دوازده برج فلکی که هر یک 30 درجه می باشد، یک مسئله نجومی می باشد اما کاربرد آن در تقسیم بندی پیمانه 12000 ساله آفرینش نمایانگر کاربرد و معنای تنجیمی این بروج فلکی می باشد.

در بندهشن پس از آن که زمان درنگْ خدای یا کرانه مند به وجودمی‌آید، ظرف زمان به مدت 12000 سال یا 12 هزاره تعیین می‌گردد که هر یک از این هزاره ها به نام یکی از اختران یا بروج فلکی نام گذاری می‌شوند. در سه هزاره اول، یعنی هزاره بره، گاو و دوپیکر، اهورامزدا به آفرینش موجودات اهورایی می‌پردازد و اهریمن با دیدن این موجودات نیک سرشت از حسادت دست به خلق موجودات اهریمنی می‌زند. در این سه هزارۀ اول، موجودات در حالت مینوئی اند یعنی «بی اندیشه

واژه‌نامه نجومی و تنجیمی بندهشن‌

برای دیدن تکه های بیشتری از این پایان نامه و دانلود فایل پایان نامه با فرمت ورد ، خرید و دانلود آنی فایل متن کامل با فرمت ورد می توانید به لینک پایین صفحه مراجعه نمایید: