مقایسه اثرات سطوح مختلف نانوزئولیت و زئولیت طبیعی جیره‌ای بر خصوصیات استخوان درشت نی، برخی …
1 min read
آفلاتوکسین[۱۴] عمدتاً توسط قارچ آسپرجیلوس فلاویس[۱۵] و بیشتر در خوراک‌ها در محیط‌های گرمسیری و نیمه‌گرمسیری تولید می‌شود. تاکنون ۱۷ نوع مختلف آفلاتوکسین شناسایی شده است که در بین آن‌ها نوع B1، B2، G1، G2 بیشتر مشاهده شده و سمی‌ترین نوع آن B1 است، که سرطان‌زا می‌باشد (فیلیپس و همکاران[۱۶]، ۱۹۹۵، صفامهر و شیوازاد، ۱۳۸۵، عظیمی و همکاران، ۱۳۹۱ و یونوس و همکاران[۱۷]، ۲۰۱۱). مایکوتوکسین‌ها با ایجاد بیماری منجر به اسهال، آسیب به بافت کبد و کلیه، بزرگ شدن کبد، طحال و لوزالمعده، تضعیف استخوان، کم‌خونی، افزایش حساسیت به تهاجم عوامل عفونی و استرس محیطی، تضعیف سیستم ایمنی، جهش‌زایی ناهنجاری‌های مادرزادی و سرطان‌زایی و کاهش وزن می‌شود (فیلیپس و همکاران، ۱۹۹۵، صفامهر و شیوازاد، ۱۳۸۵، عظیمی و همکاران، ۱۳۹۱ و یونوس و همکاران، ۲۰۱۱)، هم‌چنین نشانه‌های آسیب‌شناختی و تغییرات پاتولوژی ضایعات کبدی مانند رنگ‌پریدگی، هیپرپلازی مجرای صفراوی، نکروز و فیبروز نمایان می‌شود و با نشانه‌هایی همچون بی‌حالی، کم‌اشتهایی به همراه کاهش رشد، کاهش راندمان غذایی، کاهش تخم‌مرغ، افزایش حساسیت به استرس‌های میکروبی و محیطی و افزایش مرگ و میر همراه است. سموم آفلاتوکسین به‌طور معمول در سراسر جهان جیره طیور که حاوی گندم، ذرت، سویا و ذرت خوشه‌ای است را آلوده می‌کند (میلر[۱۸]، ۱۹۹۵، مازو و همکاران[۱۹]، ۲۰۰۰، هووینگ و همکاران[۲۰]، ۲۰۰۱ و کاکی و همکاران[۲۱]، ۲۰۱۲). روش‌های مختلفی برای رفع آفلاتوکسین خوراک استفاده می‌شود از جمله این روش‌ها می‌توان به روش‌های فیزیکی مانند حرارت دادن، روش‌های شیمیایی مانند استفاده از مواد اسیدی و بازی، استفاده از اشعه گاما و ترکیبات کلره و روش‌های بیولوژیکی اشاره کرد (ساماراجیوا و همکاران[۲۲]، ۱۹۹۰، کسیسی و همکاران[۲۳]، ۱۹۹۸ و مازو و همکاران، ۲۰۰۰). در چند بررسی محدود عظیمی و همکاران (۱۳۹۱) و شبانی و همکاران (۱۳۹۰) تاثیر مثبت نانوزئولیت را در کاهش اثرات منفی آفلاتوکسین در جیره جوجه‌های گوشتی نشان دادند. شبانی و همکاران (۱۳۹۰) نشان دادند که استفاده از نانوزئولیت در جیره حاوی آفلاتکسین سبب افزایش معنی‌دار در افزایش وزن و افزایش میزان پروتئین کل، تری‌گلیسرید و کلسترول سرم خون نسبت به تیمار حاوی آفلاتوکسین و بدون نانوزئولیت شد، هم‌چنین استفاده از نانوزئولیت در جیره سبب بهبود ضریب تبدیل خوراک مصرفی و کاهش میزان مصرف خوراک نسبت به تیمار حاوی آفلاتوکسین گردیده است.
۱۷
۳-۲ زئولیت
۱-۳-۲ کلیات زئولیت
زئولیت‌ها جامدات بلوری آلومینوسلیکات هیدراتی می‌باشند که دارای کاتیون‌هایی از خانواده فلزات قلیایی و قلیایی خاکی هستند که ساختمان سه‌بعدی نامحدودی دارند. زئولیت‌ها دارای منافذ ریز، حفره‌ها و کانال‌هایی با ابعاد ۳ تا ۱۰ آنگستروم می‌باشند که غربال مولکولی نیز نامیده می‌شوند. همه زئولیت‌ها به میزان ۱۰ تا ۲۰ درصد آب در ترکیب خود دارند که همه یا بخشى از این آب در ۳۵۰ درجه سانتی‌گراد از آن‌ها بیرون می‌رود پیوند مولکول‌های آب در شبکه این کانی‌ها ضعیف است در اثر دما بدون آنکه ساختمان شبکه فرو ریزد، آب خود را از دست می‌دهد این عمل به‌صورت برگشت‌پذیر انجام می‌گیرد کاتیون‌ها، عناصر قلیایى و قلیایى خاکی‌اند که می‌توانند با حفظ توازن یونى عمل جانشینى را انجام دهند (مامپتون و فیشمن، ۱۹۷۷، حجازی و قربانی، ۱۳۷۳ و پاپایوانوا و همکاران، ۲۰۰۵).
زئولیت اولین بار در کشور سوئد توسط فردریک کرنستدت[۲۴]، کانی‌شناس سوئدی در سال ۱۷۵۶ کشف کرد که به هنگام گرم شدن در یک زمان هم می‌جوشند و هم ذوب می‌شوند، بنابراین کلمه زئولیت که از Zeo یونانی به معنای جوشیدن و Lithos به معنای سنگ می‌آید را برای این نوع کریستال‌ها انتخاب کرد. زئولیت‌ها اکنون به مولکول‌های غربالی معروف‌اند (فرهومند، ۱۳۸۱، کارگر‌راضی و حبیبی، ۱۳۹۱ و مانتالو و همکاران[۲۵]، ۲۰۱۲).
۱۸
۲-۳-۲ ساختمان زئولیت‌ها
زئولیت‌ها تکتوسلیکات‌هایی هستند که معمولاً با کانی‌هایی همچون کوارتز و فلدسپار همراه می‌باشند و دارای چارچوب ساختمانی و سه‌بعدی متشکل از یک چهاروجهی SiO4-4 هستند که تمامی رئوس آن را یون‌های اکسیژن به‌صورت اشتراکی با چهاروجهی‌های مجاور اشغال نموده‌اند (مامپتون و فیشمن، ۱۹۷۷). ساختمان نانوزئولیت در شکل ۱-۲ نشان داده شده است. این نظم ساختمانی چهاروجهی سیلیکات، نسبت سلیسیم به اکسیژن را تا حدی کاهش می‌دهد و در صورتی که تنها کاتیون‌های شرکت‌کننده در این شبکه، سیلسیم باشند، این نوع کانی‌ها همانند کوارتز از لحاظ بار الکتریکی خنثی می‌باشد، اما در س
| برای دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید. |
اختمان انواع زئولیت‌ها سیلیس‌های چهارظرفیتی جای خود را به آلومینیوم سه ظرفیتی می‌دهند که منجر به کاهش بار مثبت در آن‌ها می‌شود. این کاهش بار در نتیجه کاتیون‌های تک و دو ظرفیتی مانند Ca++، K+، Na+ و دیگر نقاط این شبکه ساختمانی جبران می‌شود. بدین ترتیب فرمول کلی اکسید زئولیت به قرار زیر تعیین می‌شود:
رابطه‌ی (۱-۲)M2/nO.Al2O3.XSiO2.YH2O
در این فرمول M برابر است با کاتیون‌های قلیایی خاکی، n برابر است با ظرفیت آن کاتیون، X برابر است با ضریبی از ۲ تا ۱۰ و Y برابر است با ضریب از ۲ تا ۷٫
۱۹
شکل ۱-۲ ساختمان چهار وجهی زئولیت.
همان‌گونه که از شکل ۲-۱ دیده می‌شود این چندوجهی‌های مجزا به چندین روش به یکدیگر متصل می‌شوند (برای مثال با یک جفت زنجیر چهارتایی و یا یک جفت زنجیره شش‌تایی از یون‌های اکسیژن). شواهد موجود نشان می‌دهد که ساختمان هر دو شکل چندوجهی‌های ساده و مرکب فضای خالی وجود دارد، که به ساختمان میکروسکوپی زئولیت منظره اسفنجی شکلی می‌دهند. در چندوجهی‌های ساده نیز مجاری نیز برای عبور کوچک‌ترین مولکول‌ها تا قطر ۸ آنگستروم وجود دارد. از ۴۰ نوع زئولیت طبیعی شناخته شده فقط ۹ نوع آن دارای ارزش بهره‌برداری از معادن هستند که در جدول ۱-۲ طبقه‌بندی شده‌اند (مامپتون و فیشمن، ۱۹۷۷).
۲۰
جدول ۱-۲ فرمول و خواص فیزیکی برخی از زئولیت‌های مهم معدنی
| زئولیت | فرمول شیمیایی | درجه تخلخل | حداکثرقدرت یونی |
| آنالسیم[۲۶] | Na10(Al16Si32O96)-16H2O | ۱۸ | ۵۴/۴ |
| کلینوپتیلولیت | Na3K3)(Al6Si30O72)-24H2O) | ۳۹ | ۵۴/۲ |
