منابع خودنظم بخشی از دیدگاه روانشناختی

منابع خودنظم بخشی

زیمرمن (1989) تعیین­کننده­های خودگردانی در یادگیری را به سه دسته تقسیم می­کند :

تعیین کننده­های شخصی

این عوامل به باورهای شناختی پنهان مانند خودکارآمدی و اضطراب بر می­گردد (زیمرمن، 1989). برای مثال، حالات عاطفی فراگیران، یکی از عوامل شخصی است که بر استفاده از راهبردهای خودـ گردانی (راهبردهای فراشناختی، شناختی و انگیزشی) در یادگیری تأثیر می­گذارد. اضطراب می­تواند مانع استفاده از فرایندهای فراشناختی، به­ویژه فرایندهای کنترل رفتار شود. بنابراین، محیط آموزشی باید محیطی آرام و دور از رقابت­های فشرده و اضطراب برای فراگیران فراهم آورند.

تعیین­کننده­های رفتاری

نظارت بر خود، خودسنجی و خود واکنشی، آثار رفتاری تعیین­کننده خودگردانی تلقی می­شود. بدین ترتیب، مشاهده عملکرد شخص، اطلاعات مهمی در مورد چگونگی پیشرفت فرد به سوی اهداف به دست می­دهد. نظارت برخود به دو صورت گزارش شفاهی یا کتبی و ثبت کمی کنش­ها و واکنش­ها  مهمی در مورد چگونگی پیشرفت فرد به سوی اهداف به دست می­دهد. نظارت  برخود به دو صورت گزارش شفاهی یا کتبی و ثبت کمی کنش­ها و واکنش­ ها آموزش داده می­شود. شواهد نشان می­دهد که تشویق فراگیران به یاداشت برداری و ثبت واکنش­های خود، بر انگیزش، یادگیری و خود کارآمدی آنها تأثیر می­گذارد (بندورا و شانک، 1981؛ نقل از کدیور، 1388).

تعیین کننده­ای محیطی

کنترل خود، از طریق مشاهده الگو بروز می­کند و در آن راهبردهای خودگردانی الگو واقع می­شود؛ سپس با حمایت اجتماعی همراه شده و سر انجام به تنهایی اجرا می­شود (زیمرمن،1989؛ نقل از کدیور، 1388).

  اصول آموزش برای خود نظم بخشی

چهار اصل اساسی جهت آموزش خود تنظیمی در زیر آمده است که از تحقیق بر روی شش مؤلفه‌ خود تنظیمی شامل تعیین هدف، آماده کردن مکانی برای مطالعه، سازماندهی مواد آموزشی، کنترل یادگیری، ارزیابی پیشرفت و اثربخشی و مرور آزمون­ها بدست آمده است:

• راهنمایی یادگیرندگان به منظور آماده کردن و ساختن یک محیط یادگیری مؤثرتر.

2- سازماندهی آموزش و فعالیت­ها برای تسهیل فرایندهای شناختی و فراشناختی.

3-  بکارگیری اهداف آموزشی و بازخورد به منظور ایجاد فرصت­هایی جهت نظارت بر دانش آموز.

4- ارائه‌ی اطلاعات مربوط به ارزشیابی مستمر به دانش آموزان و دادن فرصت مناسب به منظور جای دادن خود تنظیمی در آموزش فراهم نماید (شعاری نژاد،1382).