پایان نامه رشته الهیات هنجارگریزی در رخدادهای فرهنگی واجتماعی از منظر نهج البلاغه

تکه ای از متن پایان نامه :

همان ابتدای شکلگیری حکومت خود، اجازه ندادند که بیعت با وی به کسی تحمیل گردد و امنیت فردی و اجتماعی مورد تجاوز قرار گیرد.  لذا هیچ یک از مخالفان به صرف مخالفتشان تحت فشار قرار نگرفتند و امنیت شان تهدید نشد.^[1] در این خصوص حضرت می فرمایند: «… پس مردم بدون اکراه و اجبار از سر میل و اختیار با من بیعت کردند.»^[2] همچنین به عنوان مسئول حکومت و به عنوان تأثیر فرهنگ ساز جامعه، تأمین رفاه عمومی در اقشار مختلف جامعه را، از وظایف خود برمی شمرند.^[3]

امام علی علیه السلام نه تنها به تأمین امنیت جان، مال، حیثیت افراد،^[4] اصلاح امورمسلمان و فراهم شدن امنیت مظلومان و اقامه ی حدود الهی^[5] می پردازند؛ بلکه در فرهنگ غنی اسلام، امنیت غیرمسلمانان که تحت لوای اسلام زندگی می کنند نیز، بایستی تأمین گردد.^[6] اگر این طور نباشد جرائم و انحرافات که ریشه دراختلاسها و دزدی ها و آدم کشی ها و گران فروشی ها و کم فروشی ها و سایر تعدیات جامعه می باشد، به وجود می آید.^[7] برای همین حضرت در به خطر افتادن امنیت وآسایش جامعه در این راستا می توان با شناخت ارزشهای حقیقی وغیر حقیقی و هنجارهای ناشی از آنها، ونیز با شناخت پیامدهای منفی ومثبت ناهنجاریها، هویتی پایدار و قوی را برای فرهنگ و جامعه رقم زد.

2-6-3. شناخت منشأ هنجارها

برای ارزیابی هنجارها در نظر داشتن منشأ آنها لازم می باشد تا درستی ونادرستی هنجارها آشكار گردد.زیرا که امور زشت و زیبا و لغزشگاه ها در مسیر هر جامعه ای  هست وعدم شناخت نسبت به آنها، حالت سردرگمی در اقدام به زشتی ها وزیبایی ها به وجود می آورد، لذا  افراد در یک روند طبیعی، ممکن می باشد مطابق با زشتی ها اقدام نمایند. به همین دلیل حضرت در مسیر رویارویی حق و باطل، به مسأله ی شناخت اشاره می کنند و می فرمایند: «ما شکَکتُ فی الحق مذ أریته^[8] ؛از وقتی حق را شناختم در آن تردید نکردم.»

2-6-3-1. ارتباط بین ارزشها و هنجارها

هنجارها به این دلیل باقی می‌مانند که با نظام ارزشی جامعه در توافق هستند و به نیازهای اجتماعی پاسخ می‌دهند.^[9] لذا هنجارهای اجتماعی، تجلی بیرونی ارزش‌های اجتماعی می‌باشند.^[10] وهنجارها از این بابت بر ارزش‌ها و توجه‌های اجتماعی اثر می‌گذارند که تجویزکننده و در عین حال نهی‌کننده ی رفتارها هستند.^[11]

حضرت امیرعلیه السلام با بیانات مختلف خود، مستقیم و غیرمستقیم به این مبانی اشاره نموده اند، که هنجارها در هر مکتبی بر پایه ی یک سری ارزشها استوار می باشد. به عنوان مثال امیرالمؤمنین این ارتباط را، در قالب فلسفه ی احکام عبادی، اقتصادی، سیاسی، همچون نماز، زکات وجهاد وامربه معروف و نهی از منکرو… اظهار می کنند.^[12]

[1] رک: «  الامامه و السیاسه» ، ج 1، ص 66-67،و حکومت حکمت، مصطفی دلشاد تهرانی، نشر دریا، ص 88.

[2]نهج البلاغه، نامه 1

[3]نهج البلاغه، نامه 53«و فی الله لکل سعه و لکل علی الوالی حق … » غررالحکم، ص 122« رفاهیه العیش فی الامن » ، گشایش و رفاه در امنیت می باشد.

[4] شیخ عباس قمی؛  « سفینه البحار » ، ج 1، ص 159، دارالاسوه، چاپ دوم، 1416 ق. : پیامبر اکرم « صلی الله علیه و آله و سلّم » « تکریم و ارزش مال مومن، همچون حرمت و ارزش جان اوست »

[5]نهج البلاغه، خطبه 131

[6]نهج البلاغه، صبحی صالح، نامه ی 52«دست به نان هیچ کس ، چه مسلمان و چه ذمی-غیرمسلمانی که در پناه حکومت اسلامی می باشد-نبرید ، تا سبب نیرومندی او بر ضداسلام گردد .»

[7] رک: حامد مقدم، احمد، « پژوهشی در نظام حمایتی اسلام » ، ص 18، بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی، مشهد، 1368.

[8]نهج البلاغه دشتی، خطبه 4

[9] محسنی، منوچهر؛ « پیشین » ، ص31.

[10] سلیمی، علی و داوری، محمد؛ «جامعه‌شناسی کجروی» ، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1380، کتاب اول، ص225.

[11] محسنی، منوچهر؛ « جامعه‌شناسی انحرافات اجتماعی » ، تهران، طهوری، 1386، ص30.

[12]نهج البلاغه،خطبه 192،حکمت 136و252

هنجارگریزی در رخدادهای فرهنگی واجتماعی از منظر نهج البلاغه91

برای دیدن تکه های بیشتری از این پایان نامه و دانلود فایل پایان نامه با فرمت ورد ، خرید و دانلود آنی فایل متن کامل با فرمت ورد می توانید به لینک پایین صفحه مراجعه نمایید: