ماسوله، بهشتی کوچک در شمال ایران

تابستون از نیمه گذشته س و واسه کسایی که عاشق طبیعت گردی در ایران ۴ فصل هستن، جاهای بسیار و نامعلوم شده هست.

درباره ماسوله می گیم. جایی که ترکیب طبیعت و معماری ، تصاویریی رویایی رو روبروی دیده گان شما ثبت می کنه . قرار هست پرونده ثبت جهانی ماسوله به زودی به یونسکو ارائه شه.
ماسوله یکی از ۱۱۴۰ اثر تاریخی ممتاز در استان گیلانه که منتظره تا جهانی شه.
خرداد ۹۵ بود که از قدیمی ترین تصویر ماسوله رونمایی شد.
ماسوله شهری با اصالت هزار ساله س.  ماسوله رو سهراب سپهری خیلی قشنگتر توصیف کرده:

به ماسوله اومدیم که از ماسوله بنویسیم. ماسوله رو نمیشه نوشت:ماسوله رو باید دید و به تماشای اون همه خونه که به چهنه سبز کوه نشسته س ایستاد.

در ماسوله باید زندگی کرد، نقاشی باید کرد، فیلم باید ساخت، شعر باید گفت . . .

اینه داستان ماسوله، جایی که در تابستون ۹۵، لحظات رویایی واسه شما نقش خواهد بست و واسه نوستالژی بازا،کوچه و پس کوچه های تنگ و باریک و بازار جذابش، یادآور کوچه های تنگ ونیز ایتالیا و کوچه های آلاشت در استان مازندرانه. حسی که سوباتان به ما در تالش میده رو دوباره در ماسوله میشه تجربه کرد.
حسی که فضای مه آلود فیلبند و جواهر ده داشت، ماسوله همه رو یه جا داره.
. .

آری! ماسوله رو باید دید. البته با همه مردم شهر. . . و البته زیر باران . . . ماسوله، سوغات قشنگتر داره.

عروسکای کاموایی رنگارنگ. نوستالژی به توان N!

در ایران، ۱۳ شهر پلکانی مانند ماسوله داریم.

ماسولهای ایران

در ایران ایران حدود ۱۳ روستای پلکانی شناسایی شده‌ان که ماسوله در گیلان،  کریک در چهار محال بختیاری  ، خور در نیشابور و سرآقا در چهارمحال و بختیاریاز اون جمله‌ان. ﺭﻭﺳﺘﺎﯼ ﻓﺎﺭﺳﯿﺎﻥ در استان گلستان، ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﺭﻭﺳﺘﺎﻫﺎﯼﺯﯾﺒﺎﯼ ﮐﺸﻮﺭ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺍﺭﺍﯼ ﺑﺎﻓﺖ ﺑﺴﯿﺎﺭ ﺑﺎ ﺍﺭﺯﺵ ﻭ ﺳﻨﺘﯽه.روستای کریک در جنوب ایران هم به عنوان ماسوله جنوب شناخته شده.

(روستای کریک در استان کهکیلویه و بویر احمد که ماسوله جنوب اسمشه)

روستای فارسیانی قانچی آزاد شهر  که در ۹۰ کیلومتری گرگان قرار داره، از جمله روستاهای پلکانیه که بافت معماری منحصر به فرد و پیچ و خمهای غیرعادی اون نشون از هوش و ذکاوت معماران در گذشته داره.

(روستای پلکانی فارسیانی آزاد شهر )

روستای پادلدل با حدود ۵۰۰ نفر جمعیت به شکل ۱۳۵ خونواده در فاصله ۳۲ کیلومتری جنوب شرقی گالیکش قرار داره.
کلیه اراضی کشاورزی داهات به صورت دیمه و بیشتر گندم، جو و عدس کاشت می شه و ساختاری مثل ماسوله داره.

 

 

 

(تصویری از روستای پادلدل)

 

 

 

درباره ماسوله

بعضیا فکر می کنن که این داهات در نزدیکی کوهی به نام ماه سالار قرار داشته و قدیمیا می گفتن که به خاطر همین، ماسالا یا ماه کوچیک به ان گفته می شده و درزمان دوران، به ماسوله تغییر نام پیدا کرده. اما بعضیا نظر دیگری دارن و می گن که ماسوله از ترکیب ماس به معنی کوه و اوله به معنی بلند هست که کوه بلند، ترکیبی واسه ریشه قدیمی نام این روستای قشنگتر و تاریخی شمال کشوره. خیلیا که به ماسوله می رن، به عشق شب گردیای ماسوله به اون جا می رن. شب گردیایی که تکرار ناشدنیه و سکوت راز آلودی در مه، طبیعت گردی شما رو همراهی می کنه.
تجربه ای توصیف ناپذیر با نوستالژی بازای طبیعت گرد!

این شهر تاریخی که در فاصله ۶۰ کیلومتری غرب شهرستان رشت قرار داره، دارای آب و هوای معتدل تابستانی و مرطوب و سرد در فصل زمستانه. ماسوله دارای محله‌های ریحانه‌بر، خونه‌بر، مسجدبر، کشه‌سر و اسدمحلهه و مکان‌های مذهبی این شهر مسجدهای اسد محله، دو خواهران، کشه‌سر، ریحانه‌بر، قنبرآباد، صاحب‌الزمان، تکیه حسینیه، مقبره امامزاده عون‌بن علی (ع) هستن، ضمن اینکه مجموعه بازار و موزه مردم‌شناسی بخشی از دیدنی‌های ماسوله حساب می‌شن.

( ماسوله در ۱۲ قاب )

تاریخچه ماسوله رو حدود ۸۰۰ تا یک هزار سال پیش از زمان کوچ عده‌ای از مردم خراسان، کردستان و آذربایجان ذکر کرده‌ان. برخی مردم محلی نیز از منطقه‌ای به نام کهنه ماسوله واقع در شش کیلومتری شمال غرب این شهر همراه این افراد شدن و ماسوله امروزی رو پدید آوردن. وجود گورستان و قبرهای بی‌شمار داخل بافت و حاشیه شهر نشون دهنده قدمت بسیار این بافت تاریخیه.

کاوش‌های ملی انجام شده از محوطه باستانی کهنه ماسوله، سفالینه‌های واسه قرن پنجم تا هشتم هجری قمری به دست اومده که دقیق‌ترین مستندات قابل توجه تاریخی درباره این مکانه. بافت شهر نیز به صورت پلکانی و منطبق در امتداد شیب کوه رو به جنوب و در طول خطوط توپوگرافی زمین کشیده شده و محله‌های اصلی شهر ماسوله دور بازار چهار طبقه شکل گرفته‌ان. شاخص‌ترین ویژگی واحدهای ساختمانی تشکیل دهنده این بافت، همجواری اونا هستش و این همجواری به گونه‌ای بوده که تموم خونه‌ ها زنجیروار و به هم پیوسته هستن و هر واحد مسکونی بین یک تا چهار طبقه داره و بیش از ۷۰ درصد اونا به صورت دو طبقه احداث شده‌ان.

طبقه پایین از مصالح سنگی و طبقات فوقانی از خشت ساخته شده و در هر حالت آفتاب‌گیری، هدایت سریع آب باران جاری شده بر بام، همجواری دقیق و مناسب با ساختمون‌های طرفین و چگونگی رابطه با شارع عام مهم‌ترین معیارهای طرح یک خونه بوده.

آب و هوای خنک و دل ‌چسب شهر ماسوله در فصل تابستون گردشگران زیادی رو جذب می‌کنه، کوهستانی بودن شهر موجب شده تا ماسوله ۱۰۰ روز از سال رو در مه غلیظ به سر ببره .

معماری ماسوله مهم ‌ترین جاذبه توریستی این شهره، ابنیه اون در دامنه ‌ای با شیب تند و تقریباً عمودی و در مقابل قلعه بزرگ و صخره‌ای «شاه معلم» ساخته شده.
خونه‌ ها به شکل استادانه‌ ای به صورت پلکانی ساخته شده‌ ان و بیشتر دو طبقه هستن و سقف یه خونه، حیاط خونه دیگه ایه که این سبک خونه‌ سازی، سبک معماری در روستاای ایران در دوران ساسانیه.

( کتیبه میراث فرهنگی گیلان)

ماسوله، دهکده ای خاص در دنیایی مه آلوده. غرق نو از خونهایی زرد رنگ. خونهایی که حیاط یکی، بام دیگه ایه و وحدت رو در میان زیادی میبینی. روی هم سوار شدن و تا ارتفاع بالا رفته ان. ماسوله، قدرت جادویی داره.
شاید این قدرت بخاطر ترکیبی از مه و زیبایی منظره باشه که هر دیده گانی رو به خود جذب می کنه.

خونهای پلکانی ماسوله، درخشش جهانی داره.

اختلاف سطح بین بالا و پایین داهات به ۱۲۰ متر می رسه.

(جشنواره از رنگ و مه در خونهای سنتی زیبای ماسوله )

خونهایی ۲ طبقه و سنتی با در و پنجره ای چوبی . واسه بهتر دیده شدن خونها، رنگ زرد واسه اونا انتخاب می شد تا در فضای مه آلود، بهتر دیده می شه.
در ماسوله اون چه خیلی جذاب هست، قاب چوبی در و پنجره و رنگ زرد دیوار هاست که با گلدان شمعدانی زینت شده.
این جا میشه دید که هنر معماری فقط در بالا بردن تعداد طبقات نیس.

داخل خونهای ماسوله از دو بخش تشکیل شده .

 

(سبک قرار گرفتن گلدانا در خونهای ماسوله)

 

ماسوله موزه مردم شناسی داره و ۱۴ سال پیش تاسیس شد.

موزه ای شخصی که به وسیله فرهاد ماسوله ای تاسیس شد و اسناد تاریخی و اشیای قدیمی که سابقه تا ۴ قرن پیش هم داره.

موزه مجموعه پایگاه میراث فرهنگی ماسوله در سال ۹۴ به عنوان موزه برتر ایران در بخش موزه های خصوصی کوچیک انتخاب شد.

موزه مردن شناسی ماسوله در ورودی شهر قرار داره.

(آشنایی با صنعت سفال گری در ماسوله، بخشی از برنامه موزه مردم شناسی رو تشکیل میده)

سوغات ماسوله

بازار ماسوله، فرصتی واسه آشنایی با اجناس و حتی سبک زندگی مردمون این خطه از سرزمین سبز گیلانه. بازار ماسوله، قشنگتر و دوست داشتنیه و در ان میشه صنایع دستی شمال رو دید.

کیف و لباسای محلی بافته شده از مواد جور واجور و اون چه در بعضی از شهرای شمال مشاهده می شه و تصویر بالا هم بخشایی از این ظرفیتای صنایع دستی ماسوله ایا رو نشون میده. در بازار ماسوله میشه شیرینی پزی خاصی رو هم دید که شیرینیای محلی خوشمزه داره.
اگه مسیرتون به اون جا افتاد، از شیرینیای اونم امتحان کنین.

در ماسوله صنایع دستی زیادی پیدا میشه و سفالای رنگین و به خصوص آبی رنگ از اون جمله س. گلیم و جورابای پشمی و ابزارای فلزی در کنار عروسکای کاموایی رنگارنگ، همیشه چشم نواز هست.
اگه قصد کردین سفالای ماسوله رو بخرین، کاسه های دیزی و پارچ اونم می تونه س جالبی واسه سنت دیزی خوری شما باشه. البته اگه علاقمند اون باشین!

سوغاتی که یادگاری از شهر تاریخی ماسوله س با کاموا بافته می‌شه و بسیار زیباست، این عروسک که ساخته دست زنان و دختران ماسوله س به جای جای این شهرک چهره زیبایی بخشیده.

قیمت این عروسکای بافتنی که با سرعتی باور نکردنی به وسیله دستان هنرمند زنان این دیار بافته میشه ۳ تا ۴ هزار تومنه .

در ماسوله با ۴ نام اصلی طرف هستیم که خونه بر، کشه سر، مسجد بر و اسد محله ( یا اس مل) از اون جمله س. کشه سر رو در گویش محلی، به شمال داهات نسبت میدن.
در ماسوله چند مسجد کوچکه که یکی از نقاط دیدنی و محل دوستی محلیای هر چهار بخش حساب می شه.
مسجد جامِع، مسجد اسد، مسجه خونه بر و مسجد قنبر آباد نام این چهار مسجد معروف ماسوله هستش.

(تصاویر/مراسم سنتی علم بندان در ماسوله)